پاورپوینت درس دوازدهم علوم و فنون ادبی 1 جناس و انواع آن (pptx) 20 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 20 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
درس
دوازدهم
علوم
و فنون
ادبی (1)
جناس و انواع آن
جناس
به دو کلمۀ همجنس و همسان «جناس» میگویند. این دو گاه جز معنا، هیچ گونه تفاوتی با هم ندارند، و گاه علاوه بر معنا، در یک واج (مصوّت یا صامت) ناهمسان هستند.
انواع جناس
جناس همسان
یکسانی دو واژه، با معانی متفاوت است. ارزش موسیقایی جناس تام در سخن بسیار است.
برادر که دربند
خویش
است نه برادر، نه
خویش
است.
(
سعدی
)
[خویش: ۱- خود ۲- خویشاوند]
پدر با پسر یکدگر را
کنار
گرفتند کرده غم از دل
کنار
(اسدی توسی
)
[کنار: ۱- آغوش ۲- کرانه؛ گوشه]
انواع جناس ناهمسان
اختلافی
حرکتی
افزایشی
جناس اختلافی
ناهمسانی واژهها در یک واج اوّل، وسط یا آخر
مگذران روز
سلامت
به
ملامت
، حافظ
چه توقّع ز جهان گذران میداری (حافظ)
کنونت که چشم است اشکی
ببار
زبان در دهان است عذری
بیار
(سعدی)
بوی جوی مولیان آید همی
یاد
یار
مهربان آید همی (رودکی)
دل من هست از این
بازار
،
بیزار
قسم خواهی به
دادار
و به
دیدار
(نظامی)
ناهمسانی واژهها در تعداد حرف.
جناس افزایشی
کفر است در طریقت ما کینه داشتن
آیین
ماست سینه چو
آیینه
داشتن
گر مر او را این نظر بودی
مدام
چون
ندیدی زیر مشتی خاک،
دام
در این حضرت چو مشتاقان
نیاز
آرند،
ناز
آرند
که با این درد اگر در بندِ درمان اند،
درمانند
جناس
حرکتی
نوبهار است در آن کوش که خوش دل باشی
که بسی
گُل
بدمد باز و تو در
گِل
باشی
ای
مِهر
تو در دل ها، وی
مُهر
تو بر لب ها
وی شور تو در سرها، وی سرّ تو در جان
ها
مکن تا توانی دلِ خلق، ریش
وگر
می کُنی
،
می کَنی
بیخ
خویش
جناس میان دو واژه را زمانی جناس ناقص میخوانیم که اختلاف آنها بیش از یک حرف (واج) نباشد.
توجه: