پاورپوینت درس دوازدهم علوم و فنون ادبی 3 حسن تعلیل، حس آمیزی و اسلوب معادله (pptx) 24 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 24 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
درس دوازدهم
علوم
و فنون
ادبی (3)
حسن
تعلیل، حس آمیزی و اسلوب معادله
حسن
تعلیل:
در لغت به معنای دلیل و برهان نیکو آوردن است و در اصطلاح ادبی آن است که دلیلی هنری(شاعرانه) و غیرواقعی برای امری
بیاورند.
به گونه ای که بتواند مخاطب را اقناع کند و خیال انگیز باشد. همیشه در حسن تعلیل «چرا» و « زیرا» را می توان در نظر گرفت.
به سرو گفت کسی میوه ای نمی آری؟
جواب
داد که آزادگان تهی دست اند
سعدی دلیلی هنری و لطیف برای میوه ندادن سرو بیان کرده است. این دلیل غیرواقعی و ادعایی است و زیبایی آفرینی بیت از همین علت سازی خیالی است.
مثال
مثال
نرگس همی رکوع کند در میان باغ
زیرا
که کرد فاخته بر سرو مؤذنی
باران همه بر جای عرق می چکد از ابر
پیداست که از روی لطیف تو حیا کرد
چرا گل نرگس خم شده است؟ زیرا فاخته دارد بانگ نماز سر می دهد.
چرا از ابر باران می بارد؟ زیرا از روی زیبای تو شرمنده است.
حس آمیزی
آمیختن دو یا چند حس در کلام، چنا نکه ذهن را به کنجکاوی وادارد و با ایجاد موسیقی معنوی، بر تأثیر و زیبایی سخن بیفزاید.
حواس
شنوایی، بویایی، بساوایی(لامسه)، چشایی، بینایی
سپهبد پرستنده را گفت گرم
سخن های شیرین به آوای نرم
شاعر در این بیت در سه حس آمیزی زیبا به ترتیب: حس بساوایی (لامسه) و شنوایی در عبارت «گفت گرم» و بساوایی و شنوایی را در «سخن های شیرین» و چشایی و شنوایی را در عبارت «آوای نرم » با هم آورده است که این تعامل حواس با یکدیگر موجب زیبایی آفرینی عبارت شده است.
بر لب کوه جنون
خنده شیرین
بهار
نقش زخمی است که از تیشه فرهاد
شکفت
با من بیا به خیابان / تا
بشنوی بوی
زمستانی که در باغ رخنه
کرده
آسمان
فریبی آبی رنگ
شد
.
از صدای
سخن عشق
ندیدم
خوشتر
یادگاری که در این گنبد دوّار
بماند
افسوس موها، نگاه ها به عبث
عطر لغات
شاعر را تاریک می کنند .
مثال
اسلوب معادله
دو مصراع از نظر نحوی از هم جدا هستند و معمولا هیچ حرف پیوندی میان دو مصراع نیست.
یک مصراع مصداق و مثالی برای مصراع دیگر است.
می توان جای مصراع ها را عوض کرد یا میان آن ها علامت مساوی( = ) نهاد.
پیوستگی میان دو مصراع بر پایه همانندی است.
می توان پس از مصراع نخست «همان طور که» نهاد.
این آرایه بیشتر در اشعار سبک هندی دیده می شود.
بی کمالی های انسان ازسخن پیدا شود( گزارش) / پسته بی مغز چون لب واکند رسوا شود (تصویرسازی)
ریشه نخل کهنسال از جوان افزون تر است (تصویرسازی) / بیش تر دلبستگی باشد به دنیا پیر را (گزارش)
من از بی قدری خار سر دیوار دانستم(تصویرسازی) / که ناکس کس نمی گردد از این بالا نشینیها (گزارش)
عشق چون آید برد هوش دل فرزانه را (گزارش) / دزد دانا می کشد اول چراغ خانه را (تصویرسازی)